جستجو آ ا ب پ ت ث ج چ ح
خ د ذ ر ز ژ س ش ص ض ط ظ
ع غ ف ق ک گ ل م ن و ه ی

۱۳۹۱ آبان ۱۹, جمعه

جمعیت‌شناسی

از: دانش‌نامه‌ی آريانا

فهرست مندرجات

[جامعه‌شناسی][مردم‌شناسی]


جمعیت‌شناسی یا چپیره‌شناسی یا دموگرافی (به انگلیسی: Demography؛ به آلمانی: die Demografie)، مطالعهٔ آماری جمعیت‌ها است. در این دانش تراکم، توزیع و دیگر آمارهای مهم (مانند ازدواج، باروری، تولد، مرگ و مير و مهاجرت) بررسی می‌شوند كه پيوسته بر جمعيت اثر می‌گذارند و اندازه و رشد آن را تعيين می‌كنند. بخش‌هایی از این دانش که امروزه اهمیت بسیاری یافته‌اند عبارتند از انفجار جمعیت، رابطهٔ بین جمعیت و توسعهٔ اقتصادی، اثر تنظیم خانواده، تراکم شهرها، مهاجرت‌های غیرقانونی و غیره.

افزون بر این‌ها این به مطالعهٔ اندازه، ساختار و توزیع جمعیت‌ها و تغییرات آن‌ها در پاسخ به تولد، مرگ، مهاجرت، و سال‌خوردگی می‌پردازد.

جمعیت‌شناسی انسان‌ها معمول‌ترین نوع جمعیت‌شناسی است به طوری که معمولاً منظور از جمعیت‌شناسی همان جمعیت‌شناسی انسانی است. جمعیت‌شناسی می‌تواند برای شناختن کل جمعیت یک جامعه به کار رود یا برای گروه‌های جمعیتی با تعریف خاص مثلا براساس سطح سواد، مذهب، نژاد، ملیت و غیره. در بین دانشگاهیان جمعیت‌شناسی اغلب به عنوان شاخه‌ای از مردم‌شناسی، اقتصاد، یا جامعه‌شناسی شناخته می‌شود.

مردم‌شناسی رسمی معمولاً تنها به مطالعهٔ فرایندهای جمعیتی می‌پردازد، حال آن‌که در حالت گسترده‌تر این دانش می‌تواند به بررسی فرایندهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست‌شناسی اثرگذار برروی جمعیت‌ها نیز بپردازد. جمعیت‌شناسی در کمک به دولت‌ها برای برنامه‌ریزی توسعه و در بازاریابی کاربرد بسیاری دارد.


[] واژه‌شناسی

واژه‌ی دموگرافی (جمعيت‌شناسی) در ترجمه‌ی تحت‌اللفظی آن از يونانی به‌معنای «توصيف مردم» است.


[] تعریف

بر طبق لغت‌نامه چند زبانی جمعيت‌شناسی سازمان ملل متحد، جمعيت‌شناسی، مطالعه‌ی علمی جمعيت‌های انسانی است كه در مرحله نخست به‌بررسی بُعد، ساخت، رشد و تحوّل آ‌ن‌ها می‌پردازد، موضوع اساسی جمعيت‌شناسی در حالت عمده، مطالعه كمّی عواملی از قبيل باروری، مرگ و مير و مهاجرت است كه پيوسته بر جمعيت اثر می‌گذارند و اندازه و رشد آن را تعيين می‌كنند. اين عوامل در اصطلاح به‌نام اجزای رشد، خوانده می‌شوند. اين عوامل به‌همراه عوامل ديگری از قبيل ازدواج و طلاق، ساخت يا تركيب جمعيت را تعيين می‌كنند.

به‌طور كلی، می‌توان گفت كه جمعيت‌شناسی علمی است كه به مطالعه ساختمان و تحول و حركات جمعيت‌ها در زمان و مكان می‌پردازد.


[۱]
[٢]
[٣]
[۴]
[۵]
[٦]
[٧]
[٨]
[۹]
[۱٠]
[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]


[] يادداشت‌ها


يادداشت ۱: اين مقاله برای دانش‌نامه‌ی آريانا توسط برشتۀ تحرير درآمده است.



[] پيوست‌ها

پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:



[] پی‌نوشت‌ها

[۱]-
[٢]-
[٣]-
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱٦]-
[۱٧]-
[۱٨]-
[۱۹]-
[٢٠]-



[] جُستارهای وابسته







[] سرچشمه‌ها








[] پيوند به بیرون

[1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]