 |
|
انسان جاوه
فهرست مندرجات
◉ تاریخچه‌ی کشف
◉ طبقه‌بندی علمی
◉ ریخت‌شناسی
◉ ويژگی‌های زندگی
◉ يادداشت‌ها
◉ پيوست‌ها
◉ پی‌نوشت‌ها
◉ جُستارهای وابسته
◉ سرچشمه‌ها
◉ پيوند به بيرون
فرگشت انسان انسان‌تباران
انسان جاوه (به انگلیسی: Java Man یا Homo erectus erectus)، نامی داده‌شده به انسان‌تباری است که سنگواره‌ای او به‌سال ۱۸۹۱ میلادی، در ناحیه‌ی ترینال واقع در جاوه یافت شده است[۱]. این انسان‌تبار، یکی از نخستین نمونه‌های شناخته‌شده‌ی انسان راست‌قامت است که یابنده‌ی آن «ایوگن دوبوا»[٢]، آن را به‌نام علمی پیتکانتروپوس ارکتوس (به لاتین: Pithecanthropus erectus) به‌معنای «انسان‌بوزینه‌ی راست‌قامت» خواند[٣].
| ▲ | تاریخچه‌ی کشف |
 |
سنگواره‌های که «ایوگن دوبوا»، جراح هلندی، در سال ۱۸۹۱ میلادی، در ناحیه‌ی ترینال واقع در کرانه‌ی رود سولو در استان جاوه‌ی شرقی در کشور اندونزی پیدا کرد، شامل استخوان‌های بخش بالایی جمجمه، یک استخوان ران و دو دندان بود[۴]. «هنری لوکاس» دربارۀ این کشف می‌نویسد: «اگر براستی استخوان‌های یک موجود بوده باشد، می‌تواند نشان از وجود انسان در روزگار کهن باشد. این تکه‌های بازمانده که تاریخدانان به‌عنوان انسان جاوه می‌شناسند، شاید کهن‌ترین تکه‌های استخوان‌بندی انسانی است که در اختیار ماست.»[۵]
بعدا، در سال ۱۹٣٦ میلادی، نمونه‌ای کامل‌تری سنگواره‌ای انسان جاوه از روستای «سانگیران»[٦]، در جاوه‌ی مرکزی، در ۱۸ کیلومتری جانب شمال رود سولو، توسط «گوستاو هاینریش رالف فون کونیگس‌والد»[٧]، دیرین‌شناس آلمانی، به‌دست آمد. این یافته از لحاظ اندازۀ کاسۀ سر هم‌اندازۀ سنگواره‌های قبلی بود که توسط دوبوا کشف شده بودند. سپس یافته‌های سنگواره‌ای بیشتری از این ناحیه پیدا شد[٨]. با وجود این، تحلیل‌های درستی روی یافته‌های این منطقه صورت نگرفت.
پیدا شدن استخوان‌های این انسان سر و صدای زیادی به‌پا کرد. پاره‌ای از مخالفان استخوان‌ها را به ژیبون بزرگی نسبت دادند و برخی هم می‌گفتند که آن‌ها جمجمۀ انسان امروزی است و برای ثابت کردن عقیدۀ خود می‌گفتند که این بازمانده‌ی سنگواره‌ای بر اثر فشار زمین تغییر شکل داده است[۹].
به هر حال، فُسیل اصلی «پیتکانتروپوس ارکتوس» که در سال ۱۸۹۱ میلادی، در جاوه کشف شد، اکنون «هومو ارکتوس» نامیده می‌شود[۱٠].
یک کودک انسان جاوه که در ۵ سالگی درگذشته بود، در سال ۱۹٣٦ میلادی، در شهر «موجوکرتو»[۱۱]، در استان جاوه‌ی شرقی، پیدا شد[۱٢]. تاریخ‌گذاری جدید، روی «کودک موجوکرتو»[۱٣]، توسط گروه «دکتر کارل. سی. سویشر»[۱۴]، از مؤسسه منشأ بشر در برکلی[۱۵]، مشخص کرد که سن او در حدود ۱،٨۱ میلیون سال است. حال آن‌که یافته‌های سنگواره‌ای «سانگیران» در حدود ۱،٦٦ میلیون سال قدمت دارد و کهن‌ترین سنگواره‌های «هومو ارکتوس آفریقایی»، که از ناحیه‌ی «کوبی فورا»[۱٦] در کنیا به‌دست آمد، هم‌سن «کودک موجوکرتو» است[۱٧].
با این وجود، تا زمانی که بقایای انسان اولیه در «دره‌ی بزرگ ریفت»[۱٨] در کنیا به‌دست نیامده بود، یافته‌های دوبوا و کونیگس‌والد کهن‌ترین بازمانده‌های «انسان‌سانان» یا «هومینیدها» پنداشته می‌شدند. اما امروزه، در حالی که برخی دانشمندان، انسان جاوه را حلقۀ گمشده میان اجداد «انسان مدرن» و «کَپی‌های بزرگ»[۱۹] می‌دانند؛ انسان‌شناسان کنونی، با توافق کلی، «هومو ارکتوس آفریقایی» (احتمالاً «انسان کارورز») را به‌جای انسان جاوه و انسان پکن به‌عنوان جد مستقیم انسان مدرن در نظر می‌گیرند[٢٠]. به نوشته‌ی روی پارل، بعدها استخوان‌هایی از همین نوع (پیتکانتروپوس)، در دیگر نقاط آسیا و سپس اروپا و آفریقا کشف شدند[٢۱].
| ▲ | طبقه‌بندی علمی |
پیته‌کانتروپوس ارکتوس یا انسان جاوه که با نام سه‌جمله‌ای (Trinomial name) «هومو ارکتوس ارکتوس» (Homo erectus erectus) - که اشاره به‌نام یک زیرگونه دارد - نیز شناخته می‌شود، از فرمانرو (Kingdom) جانوران (Animalia)، شاخه‌ی (Phylum) طنابداران (Chordate)، رده‌ی (Class) پستانداران (Mammalia)، راسته‌ی (Order) نخستی‌سانان (نخستی‌ها یا پریمات‌ها) (Primate)، زیرراسته‌ی (Suborder) خشک‌بینیان (Haplorhini)، فروراسته‌ی (Infraorder) میمونان (Simiiformes)، خانواده‌ی (Family) انسانیان (هومونیدها) (Hominidae)، زیرخانواده‌ی (Subfamily) انسان‌ساییان (Homininae)، تبار (Tribe) انسان‌تباران (Hominini)، سرده‌ی (Genus) هومو یا انسان‌نما (Homo)، گونه‌ی (Species) انسان راست‌قامت یا هومو ارکتوس (Homo erectus) و زیرگونه‌ی (Subspecies) هومو ارکتوس ارکتوس (Homo erectus erectus) است.
جمجمه‌ی انسان جاوه (Java Man skull) یا پیته‌کانتروپوس ارکتوس (Pithecanthropus erectus)
| ▲ | ریخت‌شناسی |
انسان جاوه، حدود ۱٧٠ سانتی‌متر قد داشت[٢٢]؛ هنگام حركت پاهای خود را روی زمين می‌كشيد، و كاملاً راست راه نمی‌رفت[٢٣]. حجم جمجمه‌ای ضخيم او به ۹٠٠ سانتی‌مترمکعب می‌رسید[٢۴]؛ دارای پيشانی متمايل به‌عقب و فک‌هايی برجسته، درشت، اما بدون چانه بود[٢۵]؛ برجستگی بالای کاسه‌ی چشم و دیگر ويژگی‌های او سبب شد که دوبوا اعلام کند که جمجمه مال موجودی است که بین میمون‌های آدم‌نما و انسان قرار دارد[٢٦].
مرد جاوه (Java Man)
| ▲ | ویژگی‌های زندگی |
پیتکانتروپوس (انسان‌ریخت)، در ابتدای دوران چهارم و پیش از شروع سرما و یخبندان می‌زیست. در سال ۱۹٣۹، دانشمندی اظهار داشت که پیتکانتروپوس از ابزار استفاده می‌کرد[٢٧]. اما هنری لوکاس می‌نویسد: «باید این واقعیت را یادآور شد هیچ ابزاری همراه با بازمانده‌های انسان جاوه کشف نشده است. نظریه‌هایی بی‌پایه و مایه در باره‌ی فرهنگ انسان جاوه باور کردنی نیست.»[٢٨]
موزه‌ی سانگیران (Sangiran Museum) و ساحه‌ی باستانی انسان اولیه (Early Man Site) در اندونزی، کشوری که در آسیای جنوب شرقی و اقیانوسیه قرار دارد. سانگیران، یکی از مکان‌های کلیدی برای مطالعه‌ی تکامل انسان است که در آن پنجاه فیسل انسان‌های اولیه - ماگان‌تروپوس پالیو (Meganthropus palaeo)، پیته‌کانتروپوس ارکتوس و هومو ارکتوس - به‌دست آمده است، که ۵۰ درصد کل فیسل‌های انسانیان (Hominid fossils) جهان را نمایندگی می‌کند. در کنار این فیسل‌ها، فیسل‌های حیوانی نیز یافت شده است.
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- لوکاس، هنری، تاریخ تمدن (از کهن‌ترین روزگار تا سده‌ی ما)، ترجمه‌ی عبدالحسین آذرنگ، ج ۱، ص ۱٢
[٢]- «ایوگن دوبوا» (Eugène Dubois) (زاده‌ی ۱۸ ژانویه ۱۸۵۸ م - درگذشته‌ی ۱۶ دسامبر ۱۹۴۰ م)، که برخی نام او در فارسی به‌شکل «اوژن دوبوا» نیز نوشته‌اند. نام کامل او که «ماری ایوگن فرانسوا توماس دوبوا» (به فرانسوی: Marie Eugène François Thomas Dubois) است، یک جراح، دیرین‌مردم‌شناسی و زمین‌شناس هلندی بود که پس از پیدا کردن انسان جاوه برای خود شهرت جهانی کسب کرد. وی نام علمی «پیتکانتروپوس ارکتوس» (Pithecanthropus erectus) یا «انسان جاوه» را به این فسیل کشف‌شده‌ی انسان میمون‌نما اطلاق کرد، که بعدها به‌نام «هومو ارکتوس» (Homo erectus) ثبت شد. گرچه فسیل انسان‌سانان (Hominid fossils) قبل از وی نیز کشف شده بود، اما او اولین انسان‌شناسی بود که جستجویی هدفمند را برای این فسیل‌ها شکل داد.
[٣]- فورد، توماس، پیدایش و تکامل انسان، ترجمه‌ی کاوه برزگر، ص ۴٦؛ هم‌چنین نگاه شود به:»Java Man«, From Wikipedia, the free encyclopedia.[۴]- لوکاس، هنری، تاریخ تمدن، پیشین، ج ۱، ص ۱٢؛ هم‌چنین: ویکی‌پدیا، دانشنامهی آزاد (به‌زبان انگلیسی)
[۵]- لوکاس، هنری، تاریخ تمدن، پیشین، ج ۱، ص ۱٢
[٨]-
[۹]- فورد، توماس، پیدایش و تکامل انسان، پیشین، ص ۴٦
[۱٠]-
[۱۱]- موجوکرتو (Mojokerto)، شهری در استان جاوه شرقی کشور اندونزی است.
[۱٢]- »Java man«, Encyclopædia Britannica
[۱٣]- Mojokerto child
[۱۴]- Dr. Carl C. Swisher
[۱۵]- Institute of Human Origins in Berkeley
[۱٦]- Koobi Fora
[۱٧]- »Java Man«, From Wikipedia, the free encyclopedia.برگرفته از:»Redated Fossil Upsets Map of Man's Evolution« - New York Times[٢۱]- روی پارل، نخستین روزهای انسان، ترجمۀ حشمت‌الله کامرانی و محسن مینوخرد، ص ۱٦
[۱٨]- Great Rift Valley
[۱۹]- Great apes (Hominidae)
[٢٠]- »Java Man«, From Wikipedia, the free encyclopedia.
[٢٣]- رابينسون، چارلز، بشر پيش از تاريخ، کانون ايرانی پژوهشگران فلسفه و حکمت
[٢۴]- فورد، توماس، پیدایش و تکامل انسان، پیشین، ص ۴٦
[٢۵]- رابينسون، چارلز، بشر پيش از تاريخ ، پیشین
[٢٦]- فورد، توماس، پیدایش و تکامل انسان، پیشین، ص ۴٦
[٢٧]- همان‌جا
[٢٨]- لوکاس، هنری، تاریخ تمدن، پیشین، ج ۱، ص ۱٢
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□ لوکاس، هنری، تاریخ تمدن (از کهن‌ترین روزگار تا سده‌ی ما)، جلد اول، ترجمه‌ی عبدالحسین آذرنگ، تهران: مؤسسه‌ی کیهان، چاپ اول - ۱٣٦٦
□ فورد، توماس، پیدایش و تکامل انسان، ترجمۀ کاوه برزگر، تهران: بنگاه مطبوعاتی گوتنبرگ - شاهرضا روبه‌روی دانشگاه، بی‌تا
□ چارلز. ای. رابينسون، تاريخ باستان، ترجمه: دكتر اسماعيل دولتشای، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ ۱٣٧٠
□ روی پارل، نخستین روزهای انسان، ترجمه‌ی حشمت‌الله کامرانی و محسن مینوخرد، تهران: انتشارات گوتنبرگ، چاپ دوم، بی‌تا
□ ویکی‌پدیا، دانشنامهی آزاد
[↑] پيوند به بیرون
□ [۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷ ۸ ۹ ۱۰ ۱۱ ۱۲ ۱۳ ۱۴ ۱۵ ۱۶ ۱۷ ۱۸ ۱۹ ۲۰]
رده‌ها │ انسان‌شناسی │ انسان‌تباران │ فرگشت انسان
