صالح، امرالله

از: دانشنامه‌ی آریانا

امرالله صالح

فهرست مندرجات

• زندگی‌نامه
  
• از دیدگاه دیگران
  
• يادداشت‌ها
  
• پيوست‌ها
  
• پی‌نوشت‌ها
  
• جُستارهای وابسته
  
• سرچشمه‌ها
  
• پيوند به بيرون
  
  

چهره‌های سیاسی افغانستان

امنیت ملی افغانستان

امرالله صالح (به انگلیسی: Amrullah Saleh) (زاده‌ی ۱٣۵٠ خ - )، سیاستمدار افغان، رئیس پیشین امنیت ملی (سرویس اطلاعاتی) افغانستان، یکی از اعضای سابق شورای نظار و از یاران نزدیک احمدشاه مسعود است که در سال ٢٠٠۴ میلادی، رئیس امنیت ملی شد و در سال ٢٠۱٠، به‌خاطر شلیک موشک بر خیمه‌ی لویه‌جرگه استعفا کرد یا به گفته‌ی دیگر وادار به استعفا شد. وی، در اواخر همان‌سال، طرح بسیج ملی را ریخت و جنبش روند سبز افغانستان را پایه گذاشت.

امرلله صالح، رئیس روند سبز از منتقدان صریح‌الهجه سیاست‌های پاکستان است. او خواستار حمله نظامی آمریکا به پایگاه‌های شورشیان در خاک پاکستان نیز است.[*]

▲	زندگی‌نامه

امرالله صالح

امرالله صالح، در سال ۱٣۵٠ خورشیدی (۱۹٧۱ میلادی)، در استان پنجشیر زاده شد. او از لحاظ تبار به قوم تاجیک تعلق دارد.

در سال ۱۹۹٠، به مجاهدین افغان پیوست. او در پاکستان آموزش نظامی دید و در خدمت احمدشاه مسعود قرار گرفت و در کنار نیروهای او جنگید. در اواخر دهه‌ی ۱۹۹٠، عضو ائتلاف شمال بود، که هم‌چنین به‌عنوان جبهه متحد شناخته می‌شد، و در برابر نیروهای طالبان مبارزه می‌کرد.

در سال ۱۹۹٧، صالح توسط احمدشاه مسعود، در دفتر روابط بین‌المللی جبهه متحد، در سفارت افغانستان در شهر دوشنبه، کشور تاجیکستان گماشته شد، که در آن او به‌عنوان هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های سازمان‌های غیردولتی (بشردوستانه) و عضو همکار با سازمان‌های اطلاعاتی خارجی خدمت می‌کرد.

پس از حمله حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، که توسط القاعده در خاک ایالات متحده آمریکا انجام شد، و با شروع جنگ ضد تروریسم و یورش نیروهای آمریکایی به افغانستان برای برکنارکردن طالبان از قدرت، صالح، در عملیات اطلاعاتی جبهه متحد، زیر نظر نیروهای آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا)، شرکت جست.

پس از تشکیل دولت جمهوری اسلامی افغانستان، صالح، در دسامبر ٢٠٠۴، به ریاست دفتر عمومی امنیت ملی افغانستان (National Directorate of Security با اختصار NDS) توسط رئیس جمهور حامد کرزی، گماشته شد. او، در خرداد ۱۳۸۹ (٢٠۱٠ میلادی)، پس از حمله موشکی بر خیمه‌ی لویه‌جرگه، از این سمت کنار رفت و نهادی موسوم به «روند سبز افغانستان» را بنیان گذاشت.[*] این نهاد، دور دوم انتخابات سال ۱۳۹۳ از عبدالله عبدالله و تیم اصلاحات و همگرایی او اعلام حمایت کرد. امرالله صالح در مراسمی که به این منظور در کابل برگزار شده بود، گفت: «هیچ شرطی با پیوستن به شما نداریم مگر این‌که ما حکومت عاری از فساد و تبعیض می‌خواهیم [و] در حکومت که شما می‌سازید تبعیض وجود نداشته باشد.»[*]

در ۲۲ اسفند ۱۳۹۵، اشرف غنی رییس‌جمهور افغانستان طی فرمانی، امرالله صالح را به‌عنوان وزیر دولت در امور اصلاحات در سکتور امنیتی و رییس بورد عالی نظارت بر تعیینات افسران ارشد قوای دفاعی و امنیتی منصوب کرد.[*] این پست، به‌تازگی، اما پیش از برکناری احمدضیا مسعود از سمت نماینده‌ی فوق‌العاده رئیس‌جمهوری در امور اصلاحات و حکومتداری خوب[*]، توسط یک فرمان خاص رئیس‌جمهور ایجاد شد[*]. او که با ترديد و در پى تندترين انتقادها از سياست‌ها و برنامه‌هاى امنيتى و دفاعى دولت وارد[*] این سیستم شد؛ شاید به اميد اين‌ بود كه بتواند بخشى از امور نظامى افغانستان را ساماندهى كند. اما، در ۲۳ خرداد ۱۳۹٦، به‌دنبال حمله مرگبار در کابل که منجر به کشته شدن حدود ۱۵۰ نفر شد، و پس از آن، کابل شاهد اعتراضات و تظاهرات بوده است، از سمتش کناره‌گیری کرد. او در صفحه رسمی فیسبوکش نوشته است: «من از سمت وزیر دولت در امور اصلاحات سکتور امنیتی و رئیس بورد عالی نظارت بر تعیینات افسران ارشد قوای دفاعی و امنیتی خودم را مستعفی می‌دانم.»[*]

در دوم دی‌ماه (جدی) ۱۳۹۷، اشرف غنی، رئیس‌جمهور افغانستان، طی فرمان دیگر، امرالله صالح را به‌عنوان سرپرست وزارت کشور (امور داخله) برگزید. او در این سمت به تمام کارمندان وزارت کشور دستور داد که هیچ کارمند نظامی و غیرنظامی این وزارت اجازه شرکت در مراسم روزهای ملی، روزهای استقلال و ضیافت‌های شبانه در سفارت‌خانه‌های خارجی را ندارند و هیچ‌یک از اعضای پلیس نمی‌توانند بدون در جریان گذاشتن رهبری و یا بخش‌های ضد جاسوسی، وارد سفارتخانه‌ها شوند. در غیر این صورت، متخلفین مظنون به «تلاش برای جاسوسی» دانسته خواهند شد و مورد پیگرد جدی قرار خواهند گرفت.[*]

▲	از دیدگاه مخالفان

پس از آن‌که حاجی محمد محقق از جبهه‌ی ملی کناره‌گیری کرد و در کنار عبدالله عبدالله قرار گرفت، مقاله‌ی را در شبکه‌ی اجتماعی فیسبوک منتشر کرد که در آن مقاله نوشته است: «امرالله صالح، عضو ارشد جبهه‌ی ملی هیچ‌گونه پایه‌ی مستحکم اجتماعی ندارد و [فقط] در تهمت‌زدن ماهر است.»[*]

محمدحنیف اتمر، مشاور امنیت ملی حکومت وحدت ملی می‌گوید: «امرالله صالح را از بین این‌ها (حواریون احمدشاه مسعود) یک جوان با فهم (آگاه) گمان می‌کردم؛ چون خیلی عذر (التماس) می‌کرد به رئیس جمهور سفارش کردم که سیالی داخلی دارد یک جای مصروفش کند، ولی این‌هم بالاخره کچه‌گی (کم‌ظرفیتی) خود را نشان داد».[مامون، رازق، کابل را از لنده‌غران پنجشیری و دزدان شمالی نجات می‌دهیم، گزارش‌نامه‌ی افغانستان: یک‌شنبه ۱۴ خرداد ۱۳۹٦]

[▲] يادداشت‌ها

[▲] پيوست‌ها

امرالله صالح، ایران و چالش‌های امنیت ملی افغانستان
گزارش بی‌بی‌سی: ایران در امور افغانستان مداخله می‌کند
پيوست ۳: امرالله صالح، نگرانی‌ها در افغانستان

[▲] پی‌نوشت‌ها

...

امرالله صالح، رئیس پیشین امنیت ملی افغانستان، در ۱۸ حوت ۱٣۹۵، طی یک نامه‌ی سرگشاده که به محمداشرف غنی، رئیس‌جمهور و دکتر عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی حکومت وحدت ملی نوشت، اشاره می‌کند: «در سال ۲۰۱۰ به‌خاطر یک فیر راکت بالای خیمه لویه‌جرگه، من استعفا کردم، به زعم بسیاری‌ها وادار به استعفا شدم، به آن کار خویش افتخار می‌کنم، ده روز پس از استعفایم آقای کرزی تمام محافظین‌ام را خلع معاش کرد و می‌خواست من از وطن فرار کنم، نکردم و همین‌جا هستم. در آن حمله هیچ‌کس کشته نشده بود و به‌هیچ کس آسیبی نرسیده بود.

من در این هفت سال هیچ‌گاهی از کارکرد خود در امنیت ملی نه گفته و نه هم نوشته‌ام، در آن‌زمان من قطعه‌ی نخبه‌ی ضربتی عملیات‌های خاص را ساختم و هیچ‌گاهی از آن قطعه در کارهای غیرمسلکی کار نگرفتم، وقتی مادرم وفات کرد گفتند که امنیت فاتحه را در این قطعه بگیرد، من مخالفت کرده و گفتم که وظیفه این قطعه تأمین امنیت فاتحه‌گیری و طویخانه نیست.

حالا نیروهای همان قطعه، در پشت درهای مقامات مختلف دولتی پیره‌داری می‌کنند و مصروف تأمین امنیت فاتحه‌خانه و طویخانه‌اند، این یک نمونه بسیار کوچک است. از همان قطعه برای اسکورت اطفال و خانواده‌ی مقامات استفاده می‌گردد، ...»

Adamec, Ludwig W. (2011), »Historical Dictionary of Afghanistan« (4th ed.). Scarecrow. p. 378. ISBN 978-0-8108-7815-0.

[▲] جُستارهای وابسته

□
□
□

[▲] سرچشمه‌ها

□
□
□
□

[▲] پيوند به بیرون

□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]

رده‌ها: │ ...