فهرست مندرجاتآنچه گذشت
دومین روز لویه‌جرگه مشورتی
- دولت در روند تصمیم‌گیری دخالت ندارند
- کمیته‌ها چگونه مدیریت می‌شوند
- ماده‌های اختلاف برانگیز
- بازرسی خانه‌ها
- تدابیر امنیتی همچنان شدید
- يادداشت‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
بر عکس روز اول که جرگه مشورتی افغانستان به‌صورت زنده از تلویزیون دولتی پخش شد و رسانه‌ها اجازه پوشش لحظه به لحظه را داشتند. در روز دوم دسترسی رسانه‌ها و خبرنگاران به جرگه محدود شده است.
احمد شفایی خبرنگاران بی‌بی‌سی که امروز به سالن لویه‌جرگه رفته است می‌گوید، اندکی بعد از ورود ما، ابلاغ شد که حق مصاحبه با نمایندگان را نداریم و فقط می‌توانیم تصویر کمیته‌های کاری را داشته باشیم. از مصاحبه‌های مخفیانه ما با این نمایندگان نیز توسط مسئولان جلوگیری شد.
وقتی وارد کمیته می‌شدیم اول از این نمایندگان خواسته می‌شد تا بحث درباره مفاد پیمان را متوقف کنند و بعد به ما اجازه داده می‌شد که تصویربرداری کنیم. تمام وسایل ضبط صدا نیز باید خاموش می‌بود.
[↑] دولت در روند تصمیم‌گیری دخالت ندارند
مسئولان دولتی که در محل حضور داشتند، تأکید کردند که دولت در روند تصمیم‌گیری نمایندگان دخالت ندارند. ولی حضور آنان در راهروهای کمیته کاری کاملاً مشهود بود.
دیدگاه اغلب نمایندگانی که بی‌بی‌سی با آنان من صحبت کردم دربارۀ کلیات موافقت‌نامه مثبت بوده است
یکی از این افراد دربارۀ حضور کارمندان دولتی توضیح داد که آنان فقط در زمینه فنی و فراهم‌سازی تسهیلات به نمایندگان کمک می‌کنند و دلیل اصلی حضور نیز همین است و بس. اما خیلی از خبرنگاران معتقد بود که نوعی سانسور اعمال می‌شود.
[↑] کمیته‌ها چگونه مدیریت می‌شوند
براساس اعلام برگزارکنندگان جرگه در تمام کمیته‌های کاری افرادی به‌عنوان تسهیل‌کننده حضور دارند که از وزارت خانه‌های مختلف برای ثبت و تسهیل روند بحث‌ها و تبادل نظر نمایندگان در این جرگه حضور دارند.
این افراد وظیفه دارند که تمام بحث‌های روز نمایندگان را ثبت و در آخر روز جمع‌بندی کرده و به رئیس و دبیر کمیته‌های کاری بدهند.
رئیس کمیته کاری بعد از خواندن این یاداشت‌ها، گزارش خود را به جلسه روسای کمیته‌ها که زیر نظر رئیس، معاون و هیات اداری لویه‌جرگه برگزار می‌شود، ارائه می‌کند. در این جلسه دربارۀ آنچه که در تمام روز کمیته‌ها بر سر آن‌ها بحث کرده و به توافق رسیده‌اند تبادل نظر می‌شود و نظرات توحید و نهایی می‌گردد.
[↑] ماده‌های اختلاف برانگیز
با توجه به محدویت‌هایی که در انجام مصاحبه با نمایندگان وجود داشته، با تعداد از این نمایندگان مصاحبه شده، دیدگاه اغلب دربارۀ کلیات موافقت‌نامه مثبت بوده است. یکی از نمایندگان در این بارۀ به خبرنگار بی‌بی‌سی گفته که اگر آمریکا نباشد طالبان فردا به دروازه‌های کابل می‌رسند.
این نمایندگان دربارۀ بعضی از ماده‌ها نگرانی و نظر اعتراضی داشته‌اند. محمدحسن ولسمل یکی از نمایندگان، با اعتراض در حال ترک محوطه لویه‌جرگه بوده و اعلام کرده که از جرگه استعفا داده است.
صادق مدبر، رئیس ستاد ریاست جمهوری افغانستان که مسئولیت اصلی برگزاری جرگه به‌دوش او است در راهروهای کمیته‌های کاری
نماینده دیگری گفته که در ماده دوم بند سوم دربارۀ روند همکاری میان دو کشور در صورتی‌که افغانستان مورد تجاوز قرار گیرد، آمده است: «برحسب تقاضای افغانستان، ایالات متحده فوراً حمایتی که «آمادگی» ارایه آن‌را دارد به نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان به‌هدف پاسخ‌دهی به تهدیدات علیه امنیت این کشور، فرآهم می‌آورد.»
او افزوده که آوردن کلمۀ «آمادگی» یک نوع بازی با کلمات است که معلوم نیست که آمادگی چه خواهد بود، شاید آمریکا فقط مقداری تجهیزات را در اختیار نیروهای افغانستان قرار دهد و بگوید که ما همین قدر آمادگی داشتیم.
یکی دیگر از نمایندگان ابراز داشته که در بند چهارم ماده ۱۰ آمده است: «سوارشدن بر طیاره‌ها [هواپیما]، کشتی‌ها و وسایط حکومت ایالات متحده بدون موافقت مقامات این نیروها ممنوع می‌باشد. طیاره‌ها، کشتی‌ها و وسایط حکومت ایالات متحده در داخل افغانستان از هرگونه تفتیش، انتظام و یا ثبت و راجستر معاف می‌باشند، مقامات ذیصلاح افغانستان می‌توانند براساس ایجابات امنیت ملی خویش، طیاره‌ها، کشتی‌ها و وسایط ایالات متحده را به‌طور «تصادفی» بازرسی کنند.»
این نماینده افزوده که امید مشکل در ترجمه این متن باشد، در غیر آن‌صورت بازرسی تصادفی معنی ندارد و در کل تمام این بند مشکل دارد.
نمایندگان از مشکلات در مادۀ ۱۴ بند چهارم نیز یاد کردنده‌اند که آمده است: «در صورتی‌که یکی از اعضای نیروهای نظامی یا بخش ملکی [غیرنظامی] ایالات متحده به‌خاطر ارتکاب جرمی از سوی مسولین افغانستان مورد سؤظن قرار بگیرد، مقامات ذیصلاح افغان موضوع را بلافاصله به آگاهی مسئولین نیروهای ایالات متحده می‌رسانند تا مقامات نیروهای ایالات متحده بتوانند اقدامات عاجل را اتخاذ نمایند. اعضای نیروهای نظامی و بخش ملکی ایالات متحده توسط مقامات افغان دستگیر و توقیف نمی‌شوند. آن‌عده از اعضای نیروهای نظامی و بخش ملکی که به‌هر دلیلی، توسط مقامات افغان، به‌شمول مقامات تنفیذ قانون افغانستان، دستگیر و یا توقیف شوند، در اسرع وقت به مقامات نیروهای ایالات متحده تسلیم داده می‌شوند.»
[↑] بازرسی خانه‌ها
معصومه محمدی یکی دیگر از اعضای لویه‌جرگه گفت در کمیته آن‌ها، بحث برسر بند سوم ماده سوم، جدی شد. در این بند آمده است که نیروهای آمریکایی در شرایط استثنایی می‌توانند به‌منظور بازرسی وارد خانه‌های افغان‌ها شود.
خانم محمدی گفت، اعضای کمیته ۲۳ که او عضو آن است، تأکید داشتند که کلمه «شرایط استثنایی» گنگ است. به گفته او هرچند در این ماده آمده است که شرایط استثنایی زمانی است که جان یک آمریکایی در خطر باشد، اما به گفتۀ خانم محمدی در این کمیته تأکید شد که باید علاوه شود که حتی در چنین شرایطی، نیروهای آمریکایی قبل از ورود به خانه‌ها، مساله را با مقام‌های محلی هماهنگ کنند.
خانم محمدی افزود، امروز قرار است تمامی کمیته‌ها، بحث در مورد نیمی از ۲۶ ماده این موافقت‌نامه را نهایی کنند
[↑] تدابیر امنیتی همچنان شدید
در داخل، بیرون و اطراف محل برگزاری لویه‌جرگه تدابیر شدید امنیتی برقرار است. بر فراز ساختمان‌های مشرف به لویه‌جرگه نیروهای امنیتی و تک تیراندازان مستقر هستند و تمام فعالیت‌ها را در اطراف این محدوده تحت کنترل دارند. حضور نیروهای امنیتی حتی در محوطه لویه‌جرگه سنگین است و آنان با تسلیحات نیمه سنگین در این محل مستقرند.
کار شبانه‌روزی نیروهای افغان در یک هفته گذشته باعث شده که سنگینی این ماموریت و خستگی را بر پیشانی آنان دید. خیلی از این نیروها با تجهیزات کامل در محل مستقر هستند.[۱]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی ارسال شده است.
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- در روز دوم لویه‌جرگه بحث در مورد نیمی از مفاد موافقت‌نامه امنیتی نهایی می‌شود، وب‌سایت فارسی بی بی سی (بخش افغانستان): جمعه ٢٢ نوامبر ٢٠۱٣ - ٠۱ آذر ۱٣۹٢
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□ وب‌سایت فارسی بی بی سی (بخش افغانستان)
