 |
|
اندام جنسی
فهرست مندرجات
- واژه‌شناسی
- پستانداران
- گیاهان
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
.
[...] [...]
اندام جنسی یا آلت تناسلی (به انگلیسی: )، بخشی از بدن انسان و جانوران است که برای آمیزش جنسی و تولید مثل کاربرد دارد. به سخن دیگر، به اندامی از بدن که وظیفه تولید «سلول‌های جنسی» یا «گامت» () را بر عهده دارد، اندام جنسی می‌گویند.
| ▲ | واژه‌شناسی |
واژه‌ی لاتین «»، گاهی به‌شکل انگلیسی‌شده‌ی «
area» (ناحیه تناسلی)، برای توصیف «اندام‌های جنسی بیرونی» (externally visible sex organs) که به‌عنوان «دستگاه تناسلی اولیه» (primary genitalia) و یا «دستگاه تناسلی خارجی» (external genitalia) نیز یاد می‌گردد، به‌کار برده می‌شود. این اندام‌های جنسی بیرونی، در پستانداران مذکر، شامل «آلت تناسلی مرد» یا «آلت نری» یا «کیر» () و «کیسه بیضه» () و در پستانداران زن، شامل «کلیتوریس» یا «چوچوله» () و «فرج» یا «کُس» () می‌باشد.
بخش دیگر اندام‌های جنسی، اندام‌های جنسی درونی هستند که به‌عنوان «دستگاه تناسلی ثانویه» (secondary genitalia) و یا «دستگاه تناسلی داخلی» (internal genitalia) نامیده می‌شوند. مهم‌ترین اندام‌های این بخش شامل «غدد تناسلی» (s) است که در واقع، یک جفت اندام جنسی می‌باشد که به‌طور خاص، در مردان «بیضه» یا «خایه» ( یا ) و در زنان «تخمدان» (s) نامیده می‌شود. غدد جنسی، وطیفه‌ی تولید «سلول‌های جنسی» () برای تولید مثل و انتقال «دی‌ان‌ای» () را بر عهده دارند. افزون بر این، این غدد، بیشتر در تولید هورمون‌های اصلی (primary hormones) که در رشد جنسی (sexual development) تأثیر می‌گذارند، و تنظیم دیگر اندام‌های جنسی و رفتارهای متفاوت جنسی نقش دارند.
| ▲ | پستانداران |
| ▲ | گیاهان |
گیاهان، نیز به طریق جنسی تکثیر می‌شوند. برای این نوع تولید مثل دو نوع سلول نر و ماده نیاز است.
اندام تناسلی نر در گیاهان شامل پرچم‌ها و پوشش گل است. هر پرچم از پایه‌ای به‌نام میله و یك بخش متورم انتهایی به‌نام بساك تشكیل شده است. میله از یك دسته آوند چوب و آبكش تشكیل شده كه مواد لازم را به بساك می‌رساند و مواد زاید را از آن خارج می‌كند. بساك محل تشكیل سلول‌های جنسی نر است كه دانه‌های گرده نام دارد.
برچه و پوشش گل مجموعاً دستگاه تناسلی ماده محسوب می‌شوند. برچه‌ها به تنهایی اندام تناسلی ماده را در گیاهان تشكیل می‌دهند. برچه‌ها در بعضی از گیاهان، مانند لوبیا، در هر گل یكی است و در بسیاری از گیاهان به تعداد بیشتر دیده می‌شود. در بعضی از گیاهان مانند آلاله، دارای برچه‌های جدا از یكدیگر و در بعضی دیگر، مانند شب بو و لاله، دارای برچه‌های پیوسته به یكدیگرند. هر برچه از سه قسمت تخمدان، خامه و كلاله تشكیل شده است. در تخمدان تخمك یا اوول تشكیل می‌شود.
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پيوست‌ها
[▲] پی‌نوشت‌ها
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها: │ کالبدشناسی
