 |
|
بازخاکسپاری حبیبالله کلکانی
فهرست مندرجات
- مراسم بازخاکسپاری حبیبالله کلکانی
- مراسم بازخاکسپاری حبیبالله کلکانی به خشونت کشیده شد
- بازخاکسپاری حبیبالله کلکانی در شب انجام شد
- يادداشت‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
.
مراسم بازخاکسپاری حبیبالله کلکانی
حبیبالله کلکانی، در سال ۱۳۰۷ خورشیدی علیه امان‌الله خان، پادشاه اصلاح‌طلب افغانستان قیام کرد و باعث سرنگونی نظام او شد. کلکانی، تنها پادشاه غیرپشتون افغانستان که در قرائت رسمی تاریخ این کشور، فردی شورشی، بنیادگرا و مخالف ترقی خوانده می‌شود، ۹ ماه پس از رسیدن به قدرت، توسط یک ژنرال ارتش به نام نادر خان سرنگون، محاکمه و اعدام شد. نادر خان پس از حبیبالله خان قدرت را به دست گرفت. هواداران حبیبالله کلکانی که اکنون خواهان «اعزاز و خاکسپاری محترمانه» او هستند، نظام حاکم افغانستان را به جعل تاریخ متهم می‌کنند و کلکانی را فردی دلسوز و مخالف استبداد می‌دانند.
کمپین «اعزاز و خاکسپاری امیر حبیبالله» را، شماری از نمایندگان مجلس و مقام‌های بلندپایه دولتی افغانستان نیز همراهی و حمایت می‌کنند. این کمپین در پی نبش قبر و خاکسپاری رسمی داوود خان، نخستین رئیس جمهوری افغانستان، در زمان حامد کرزی آغاز شد. داوود خان در سال ۱۳۵۲ خورشیدی علیه ظاهر شاه، پادشاه وقت کودتا کرد و قدرت را به‌دست گرفت. هواداران حبیبالله کلکانی می‌گویند اگر داوود خان (که با کودتا به‌قدرت رسید) حق داشت خاکسپاری رسمی و آرامگاهی درخور شأن یک رهبر پیشین داشته باشد، امیر حبیبالله هم بدون قضاوت تاریخی، باید چنین حقی داشته باشد. دولت افغانستان تاکنون به‌درخواست این کمپین پاسخی نداده است.
کمپین خاکسپاری دوباره امیر حبیبالله کلکانی، پادشاه پیشین افغانستان، ۱۱ سنبله (۱۱ شهریور = اول سپتامبر) امسال (۱٣۹۵) را، ضرب‌الاجل برگزاری مراسم و تشریفات رسمی از سوی دولت تعیین کرده کرده است. این کمپین خواهان برگزاری خاکسپاری رسمی حبیبالله خان و دفن او در آرامگاهی شایسته یک پادشاه پیشین است.[۱]
حبیبالله کلکانی، با شورش علیه حکومت امان الله خان در سال ۱۹۲۹، به مدت ۹ ماه زمام امور افغانستان را در دست داشت، اما با به‌قدرت رسیدن نادر خان، حبیبالله کلکانی با جمعی از یارانش از قدرت ساقط و اعدام شد.
بعد از اعدام اجساد حبیبالله کلکانی و یارانش در یک گور دستهجمعی در کابل دفن شده بود. کمیسیون به خاکسپاری دوباره کلکانی می‌گوید که آن‌ها اجساد را دیروز (دهم سنبله) از گور دستهجمعی بیرون آوردند و آماده خاکسپاری دوباره کردند. این در حالی است، که برای شناسایی پادشاه سابق افغانستان، آزمایش دی‌ان‌ای انجام نشده است.
| ▲ | مراسم بازخاکسپاری حبیبالله کلکانی به خشونت کشیده شد |
مراسم خاکسپاری دوباره‌ی حبیبالله کلکانی، از پادشاهان پیشین افغانستان، که قرار بود در تپهی شهر آرا کابل دفن شود، به خشونت کشیده شد.
طرفداران عبدالرشید دوستم، معاون اول ریاست جمهوری، با به خاکسپاری جسد حبیبالله کلکانی در تپهی شهرآرا کابل مخالفت کردند. عبدالرشید دوستم از ازبک‌های افغانستان است. آن‌ها ادعا دارند از آن‌جا که تپهی شهر آرا در کابل مربوط به میراث‌های فرهنگی ازبک‌ها است، باید جسد حبیبالله در جای دیگری دفن شود.
در مقابل، طرفداران حبیبالله کلکانی که بیشترشان از تاجیک‌‌تباران افغانستان هستند بر دفن جسد او در تپه شهرآرای کابل اصرار دارند.
با گذشته چندین ساعت تنش، شهید ثاقب، یکی از اعضای کمیسیون خاکسپاری دوباره‌ی حبیبالله کلکانی به بی‌بی‌سی گفت که نیروهای آقای دوستم با پادرمیانی بزرگان، محل را ترک کردند، و فعلاً طرفداران آقای کلکانی در حال آمادگی برای دفن او و یارانش دارند. آقای ثاقب هم‌چنین اضافه کرد که مذاکرات میان کمیسیون و طرفداران آقای دوستم هم‌چنان ادامه دارد.
این در حالی است که بشیراحمد تینج سخنگوی حزب جنبش به بی‌بی‌سی گفت: «نیروهای ما در محل هستند، و ما با کمسیون توافق کردیم که اجساد در تپه کلوله پشته دفن شوند، اگر زور می‌گویند مشکل با زور حل نمی‌شود.»
قبلاً کمیسیون خاکسپاری دوباره‌ی پادشاه سابق افغانستان با طرفدارن آقای دوستم روی تغییر مکان دفن از تپه شهرآرا کابل به تپهی کلوله پشته کابل، موافقت کرده بودند.
اما، بعد از ادای نماز جنازه، مردمی که اجساد را حمل می‌کردند، خشمگین از مخالفت طرفداران معاون اول رئیس جمهوری، به تپهی کلوله پشته نه، به تپهی شهرآرا رفتند. شماری از طرفداران هر دو طرف مسلح هستند و در چند ساعت گذشته درگیری‌هایی بین آن‌ها رخ داده است. گفته می‌شود که در این درگیری‌ها دست‌کم چهار نفر زخمی شده‌اند.
در آغاز تنش‌ها، گزارش‌ها حاکی از آن بود که نیروهای امنیتی و پلیس حضور پُررنگی در محل نداشتند، ولی بعد از چند ساعت، نیروهای کماندو وزارت دفاع به تپهی شهرآرا فرستاده شد.
در مراسم نماز جنازه، شماری از رهبران تاجیک، از جمله محمدیونس قانونی، معاون پیشین رئیس جمهوری، بسم‌الله محمدی، وزیر پیشین دفاع، امرالله صالح، رئیس پیشین امنیت ملی، محیی‌الدین مهدی و عبدالحفیظ منصور، نمایندگان مجلس، و شماری زیادی از فرماندهان نظامی پیشین شرکت کرده بودند.
بعد از ادای نماز جنازه در مسجد عیدگاه در کابل جسد حبیبالله کلکانی، از آن‌جا برداشته شد و به‌سوی تپهی شهرآرا که با مسجد عیدگاه فاصله زیادی ندارد انتقال داده شد. تصاویری از مسیر عبور اجساد حبیبالله کلکانی با یارانش که با شمار زیادی از مردم همراهی می‌شدند در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است.[٢]
| ▲ | بازخاکسپاری حبیبالله کلکانی در شب انجام شد |
اعضای کمیسیون خاکسپاری حبیبالله کلکانی، شاه سابق افغانستان، اعلام کردند که این کمیسیون با همکاری مردم موفق شده که ساعت ۱۲ شب گذشته (یازدهم سنبله) مراسم خاکسپاری مجدد کلکانی را انجام دهد.
فهیم کلکانی، عضو کمیسیون خاکسپاری حبیبالله کلکانی به بی‌بی‌سی گفت که بعد از خشنونت‌های دیروز میان نیروهای وابسته به ژنرال عبدالرشید دوستم، معاون اول رئیس جمهوری افغانستان و جمعیتی که برای خاکسپاری تجمع کرده بودند، مردم ساعت‌ها برای خاکسپاری منتظر ماندند. او گفت: «مردم حوالی ساعت ۱۲ شب به تپهی شهرآرا رفته و مراسم خاکسپاری مجدد را انجام دادند.»
در تنش‌های دیروز گفته می‌شود که یک نفر از افراد دوستم کشته و ۵ نفر از میان جمعیت زخمی شده‌اند. کلکانی گفت که کمیسیون خاکسپاری دوباره‌ی شاه حبیبالله از ۷ ماه کار کرده و تپهی شهرآرا را برای خاکسپاری مشخص کرده بود.
او افزود در آخرین دقایق زمانی کمیسیون مطلع شد که آقای دوستم با خاکسپاری کلکانی در تپهی شهرآرا مخالف است، تصمیم گرفت که اجساد در تپهی کلوله پشته دفن شوند. این تصمیم کمیسیون از سوی مردم پذیرفته نشد و آن‌ها اجساد را به تپهی شهرآرا بردند.
او گفت که با پادرمیانی بزرگان دولتی این مشکل رفع و مدعی شد که اکنون هیج مخالفتی با این کار وجود ندارد و امنیت منطقه نیز توسط نیروهای پلیس تامین شده است.
عنایت الله فرهمند، رئیس دفتر دوستم با اعتراض خاکسپاری کلکانی در تپهی شهرآرا در صفحه‌ی فیسبوک خود نوشته: «امروز ثابت شد که حتی آبدات تاریخی و میراث‌های فرهنگی کشور نیز از دست غاصبین کشور در امان نیست.»
او افزوده زمانی‌که معاون اول رئیس جمهوری بعد از تلاش‌های بی‌شمار و تماس‌های بی‌نتیجه با رهبری حکومت و اعضای کمیسیون خاکسپاری حبیبالله کلکانی مجبور شد تعدادی از کارمندان رجال برجسته را به‌خاطر محافظت و جلوگیری از غصب تپهی تاریخی شهرآرا به محل بفرستد، همه آن‌را «ملیشه» خواندند.
صالح‌محمد ریگستانی، یکی از شرکت‌کنندگان می‌گوید که این تپه مربوط به وزارت دفاع است و وزارت دفاع این محل را برای خاکسپاری مشخص کرده بود. او گفت که ساعت ۲ شب ژنرال دوستم افراد خود را در محل جابه‌جا کرده بود و باعث خشم مردم شد.
فرهمند نوشته که برداشت کلی همین شد که تپه شهرآرا مربوط به یک دوره‌ای تاریخی سلاطین ترکان است، دست‌به‌دست‌شدن و یا تاراج آن ربطی به حکومت و سایر اقوام این کشور ندارد.
ولی ریگسانی می‌گوید که این تپه ربطی به بابری‌ها ندارد. او گفت که بعد از به خاکسپاری اعضای کمیسیون به دیدار دوستم رفتند و او هم قبول کرد که در تپهی شهرآرا دفن شود.[٣]
[▲] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانش‌نامه‌ی آرياناخانم توسط نازی صفی ارسال شده است.
[▲] پی‌نوشت‌ها
[۱]- آیا با نبش قبر و خاکسپاری رسمی حبیبالله کلکانی موافقید؟، وب‌‌سایت فارسی بی‌بی‌سی: شنبه ٦ اوت ٢٠۱٦ - ۱٦ مرداد ۱٣۹۵
[٢]- مراسم خاکسپاری دوباره‌ی حبیبالله کلکانی در کابل به خشونت کشیده شد، وب‌‌سایت فارسی بی‌بی‌سی: پنج‌شنبه اول سپتامبر ٢٠۱٦ - ۱۱ شهریور ۱٣۹۵ [حاجی الماس زاهد، فرمانده پیشین حزب اسلامی در پروان و اکنون وکیل مردم پروان در پارلمان افغانستان و هم‌چنین مشاور رئیس‌جمهور در امور انسجام ملی].
[٣]- خاکسپاری دوباره حبیبالله کلکانی دیشب انجام شد، وب‌‌سایت فارسی بی‌بی‌سی: شنبه ٢ سپتامبر ٢٠۱٦ - ۱٢ شهریور ۱٣۹۵
[▲] جُستارهای وابسته
□
[▲] سرچشمه‌ها
□ وب‌‌سایت بی‌بی‌سی
